İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü. Hüseyin Toros yaptığı açıklamada, çöl bölgelerinde atmosfere çıkan toz ve kumların, bahar aylarında rüzgarlarla birlikte Türkiye’ye geldiğini söyledi.
Atmosferdeki tozun yağmurla birlikte yeryüzüne indiğini belirten Toros, şöyle konuştu: “Şimdi yere düştüğünde tabi ki suda bu toz tanecikleri kadar kum tanecikleri de olduğu için özellikle parlak cisimler yüzeyine çarptığında belli olur ve az miktarda yağmur yağar. Su buharlaşır ve buharlaşır. araç yüzeylerinde ya da parlak yüzeylerde toz izleri kalıyor, bu yüzden ‘yağmur’ diyoruz, ‘çamur’ diyoruz.”ifadeleri kullandı.
İnsan vücudunun çöl tozuna alışık olmadığını belirten Toros, şöyle devam etti:
“Eğer bu çöl tozları yer seviyesinde ise direkt soluduğumuzda doğal olarak toz, kum zerrecikleri vb. Toz mineral yönünden çok zengindir.Özellikle bahar aylarında yeryüzüne düşer ve aslında yeryüzünün doğal gübresi olan bitkilerin doğal gübresini oluşturur.Dolayısıyla çöl tozu bu canlıların besin ve mineral kaynağı haline gelir. deniz ve karadaki bitkiler.Solunum yolu hastalığı olanlar özellikle toz taşınmasına dikkat etmelidirler.Solunum yolu hastalığı yoksa bunda bir sakınca yoktur. Afrika’daki doğal ve kirlenmemiş ortamlardan geliyor.”
prof. Şu anda tozun çok yoğun olmadığını, memlekette yer seviyesine inmediğini, daha yüksek seviyede olduğunu belirten Toros, bundan dolayı çok fazla mağduriyet yaşanmadığını söyledi.
Vatandaşların yağışlı günleri Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden bakarak takip etmesi gerektiğine işaret eden Toros, yağış alan bölgelerde Pazar gününe kadar toz taşınımı ile çamur oluşabileceğini hatırlattı. Bugün kentte hakim olan prestij ve puslu havanın altını çizen Toros, şunları kaydetti:
“Türkiye’de şu anda bir yüksek basınç alanı var. Yüksek basınç alanı olduğu zaman genellikle çok az rüzgar oluyor. Yeryüzünde zaman zaman sis veya pus oluşabiliyor. Pus ve hava kirliliği birbirine karıştırılmamalı. Evet var. pusludur.Hava kirliliği Çevre Şehircilik ve İklim ile karıştırılmamalıdır.Değişim Bakanlığının hava kirliliği izleme sitesini takip etmek gerekmektedir.Vatandaşların hava kirliliği değerlerine oradan bakmaları gerekmektedir.İçindeki pus İstanbul tozuna karışıp sorulmalı, “Şu anda ben burada toz mu soluyorum” diye düşünmesinler. Şu anda havada su buharı yani pus var. Onu da belirtmekte fayda var.”
“Toz konveksiyonu insanları teneffüs ederek rahatsız eder”
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Meteoroloji Yüksek Mühendisi Güven Özdemir, Afrika ve Arabistan’dan gelen toz ve kumun atmosferin en üst katmanlarına taşınabildiğini, rüzgarlarla Türkiye’yi etkilediğini, yağışlarla çamura dönüşebildiğini belirtti. Çölden gelen tozun mineral taşıdığı için faydalı olduğunu belirten Özdemir, “Bakır, çinko gibi mineralleri de taşıyor ama ondan sonra gözle görülemeyecek kadar büyük olan toz taşınımı rahatsız ediyor. Astım ve KOAH’lıları olumsuz etkilemesi adettendir. “Bazen, ne yazık ki, bu oluyor.” söz konusu.
Toz taşınmasının en çok ilkbahar aylarında gerçekleştiğini söyleyen Özdemir, şöyle devam etti:
“Bu mevsimde konvektif hareketler daha sık görülür. Bu konvektif hareketler, yerin gündüzleri hızlı ısınması ve geceleri ani soğuması ile de meydana gelebilir. Bu toz yüksek seviyelere taşındığı için rüzgarları ile ülkeler üzerinden taşınır. . Ne yazık ki yüksek basıncın oluştuğu yerlerde kirlilik olarak kendini gösterebiliyor.”
Meteoroloji Yüksek Mühendisi Özdemir, bugün İstanbul’da görülen sis ve toz taşınımı çalışmaya dahil edildiğinde bunun havadaki kirlilik oranını artırdığını, görüşü kısıtladığını ve insan sağlığını olumsuz etkilediğini belirtti.
Mineraller sayesinde su canlıları ve bitkilerin bu durumdan olumlu etkilendiklerini kaydeden Özdemir, toz taşınımının yoğun olduğu yerlerde solunum yolu hastalığı olan hastaların maske takması gerektiğini sözlerine ekledi.
